เรื่องเล่าของลุงชาญกับน้ำตาลในสายเลือด"เบาหวาน"

เรื่องเล่าของลุงชาญกับน้ำตาลในสายเลือด

ลุงชาญเป็นชายวัยเกษียณที่ใช้ชีวิตเรียบง่ายและมีความสุขในแบบของตัวเองในบ้านที่รายล้อมไปด้วยสวนหลังบ้านที่เขารักและดูแลอย่างดี

ทุกเช้า ลุงชาญจะเริ่มต้นวันใหม่ด้วยพิธีประจำตัวที่ไม่เคยขาด นั่นคือการนั่งลงบนเก้าอี้ไม้ตัวโปรดในสวน จิบกาแฟร้อนๆ รสหวานจัด และเพลิดเพลินไปกับการกินขนมหวานหลากหลายชนิดที่เขาซื้อตุนไว้เสมอ ไม่ว่าจะเป็นขนมเค้ก ขนมปังไส้ครีม หรือทองหยิบ ทองหยอดที่เขาชื่นชอบเป็นพิเศษ

นอกจากนี้ ในแต่ละวันที่ออกไปจับจ่ายตลาด สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยคือการซื้อน้ำอัดลมกลับบ้านเป็นประจำ จนลูกๆ ของลุงชาญมักจะอดแซวไม่ได้ว่า “พ่อเป็นลูกค้าประจำร้านขนมหวานกับน้ำอัดลมเลยนะเนี่ย” ลุงชาญก็จะหัวเราะเสียงดังด้วยความอารมณ์ดี ไม่ได้คิดอะไรเลย เพราะในความคิดของเขา ความสุขเล็กๆ เหล่านี้คือรางวัลของชีวิตหลังเกษียณที่ตรากตรำทำงานมาตลอดหลายสิบปี

วันเวลาผ่านไปอย่างเงียบสงบ แต่แล้ววันหนึ่ง ร่างกายของลุงชาญก็เริ่มส่งสัญญาณเตือนที่ไม่คุ้นเคย เขาเริ่มรู้สึกหิวบ่อยผิดปกติ หิวกระหายน้ำอยู่ตลอดเวลา และที่สร้างความรำคาญใจให้ลุงมากที่สุดคือการที่เขาต้องลุกเข้าห้องน้ำกลางดึกบ่อยครั้งจนทำให้นอนหลับไม่สนิท

นอกจากอาการเหล่านี้แล้ว แผลเล็กๆ ที่มือของลุง ซึ่งเกิดจากการโดนมีดบาดขณะทำสวน ก็กลับหายช้าอย่างน่าใจหาย จากรอยแผลเล็กๆ กลับกลายเป็นรอยแดงช้ำที่ดูไม่เหมือนจะดีขึ้นเลย ลูกๆ ของลุงชาญเห็นดังนั้นก็เริ่มเป็นห่วงอย่างจริงจัง จึงพร้อมใจกันคะยั้นคะยอให้ลุงไปตรวจสุขภาพ

ลุงชาญก็บ่นอุบอิบว่า "ก็แค่เรื่องธรรมดาของคนแก่ ไม่ได้เป็นอะไรหรอก" แต่ด้วยความเป็นห่วงของลูกๆ ที่แสดงออกอย่างชัดเจน ในที่สุดลุงชาญก็ยอมไปโรงพยาบาลแต่โดยดี

เมื่อถึงโรงพยาบาล คุณหมอได้ทำการตรวจเลือดอย่างละเอียด และเรียกเขาเข้าไปคุยในห้องทำงานด้วยสีหน้าจริงจัง คุณหมอบอกกับลุงชาญว่า “ลุงเป็นโรคเบาหวานแล้วนะครับ ระดับน้ำตาลในเลือดของลุงสูงมากจนน่าเป็นห่วง”

คำพูดของคุณหมอทำให้ลุงชาญรู้สึกตกใจและสับสนอย่างมาก เขานึกไม่ถึงเลยว่าอาการผิดปกติเล็กๆ น้อยๆ ที่เกิดขึ้นกับตัวเองจะนำไปสู่โรคที่ร้ายแรงขนาดนี้ คุณหมอจึงอธิบายเพื่อให้ลุงชาญเข้าใจง่ายขึ้นว่า “ลองคิดดูนะครับ ลุงกินของหวานและน้ำหวานเยอะมากมาตลอดหลายปี จนร่างกายทำงานหนักเกินไปที่จะควบคุมระดับน้ำตาลได้”

คุณหมอเปรียบเทียบให้เห็นภาพว่า “เหมือนกับว่าในร่างกายของเรามีโรงงานที่ผลิตพลังงานจากน้ำตาล แต่โรงงานนี้ทำงานหนักเกินไปและเริ่มพังแล้ว ทำให้มีน้ำตาลส่วนเกินลอยอยู่ในสายเลือดเต็มไปหมด ซึ่งน้ำตาลส่วนเกินนี่แหละครับที่ทำให้อวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกายของลุงเริ่มเสื่อมสภาพ”

คำอธิบายที่ชัดเจนของคุณหมอทำให้ลุงชาญเข้าใจถึงความสำคัญของการดูแลตัวเองอย่างถ่องแท้ และตระหนักว่าสิ่งที่เคยกินอย่างเพลิดเพลินนั้นส่งผลกระทบต่อร่างกายมากแค่ไหน จากวันนั้นเป็นต้นมา ชีวิตของลุงชาญก็เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง

เขาเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างจริงจัง จากคนที่ไม่เคยคิดจะลดความหวานในกาแฟ ก็เริ่มลดน้ำตาลลงทีละน้อยจนกระทั่งดื่มกาแฟโดยไม่ใส่น้ำตาลเลย จากที่เคยดื่มน้ำอัดลมเป็นประจำ ก็หันมาดื่มน้ำเปล่าและน้ำผลไม้ที่มีรสหวานน้อยแทน เขายังหันมาใส่ใจเรื่องอาหารมากขึ้น กินผักใบเขียวและผลไม้ที่มีรสหวานน้อยๆ เช่น ชมพู่ ฝรั่ง หรือแอปเปิ้ลเขียว แทนการกินขนมหวาน

และที่สำคัญที่สุด ลุงชาญเริ่มออกกำลังกายด้วยการเดินเล่นรอบสวนทุกเย็น สิ่งเหล่านี้ทำให้ลุงชาญรู้สึกดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แผลที่มือหายเร็วขึ้นอย่างน่าประหลาดใจ และเขากลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขอีกครั้ง โดยมีความเข้าใจใหม่ที่ว่า ความสุขของชีวิตไม่จำเป็นต้องมาพร้อมกับความหวานเสมอไป

โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) คืออะไร?

โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติอย่างเรื้อรัง เป็นโรคไม่ติดต่อแต่สามารถส่งผลกระทบที่ร้ายแรงต่อสุขภาพได้ในระยะยาว ต้นเหตุของโรคนี้เกิดจากความผิดปกติของ อินซูลิน ซึ่งเป็นฮอร์โมนสำคัญที่ผลิตจากตับอ่อน มีหน้าที่เป็นเหมือนกุญแจที่ช่วยนำน้ำตาลในกระแสเลือดเข้าสู่เซลล์ต่างๆ ทั่วร่างกายเพื่อใช้เป็นพลังงาน เมื่อกุญแจตัวนี้ทำงานผิดปกติ หรือตับอ่อนสร้างอินซูลินไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย น้ำตาลที่ควรจะถูกนำไปใช้ก็จะสะสมอยู่ในกระแสเลือดในปริมาณมหาศาล ซึ่งภาวะน้ำตาลสูงในเลือดอย่างต่อเนื่องนี้เองที่ส่งผลเสียต่ออวัยวะสำคัญต่างๆ ทั่วร่างกาย เช่น ดวงตา ไต หัวใจ หลอดเลือด และระบบประสาท

ประเภทของโรคเบาหวาน: รู้ทันเพื่อการดูแลที่เหมาะสม

โรคเบาหวานไม่ได้มีเพียงชนิดเดียว แต่แบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลักๆ ซึ่งมีความแตกต่างกันในด้านสาเหตุและการรักษา:

• เบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1 Diabetes): เป็นชนิดที่พบได้น้อยกว่า แต่มีความรุนแรงกว่า เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไปทำลายเซลล์ที่ผลิตอินซูลินในตับอ่อน ส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เลย ผู้ป่วยจึงจำเป็นต้องได้รับการฉีดอินซูลินเข้าสู่ร่างกายตลอดชีวิตเพื่อควบคุมระดับน้ำตาล มักพบในเด็กและวัยรุ่น แต่ก็สามารถเกิดขึ้นในวัยผู้ใหญ่ได้เช่นกัน
• เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes): เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุดและเป็นสาเหตุของโรคเบาหวานถึง 90% ของผู้ป่วยทั้งหมด เกิดจากสองสาเหตุหลักคือ ภาวะดื้อต่ออินซูลิน (Insulin Resistance) ซึ่งหมายถึงเซลล์ในร่างกายไม่ตอบสนองต่ออินซูลินเท่าที่ควร และ/หรือ ตับอ่อนผลิตอินซูลินได้ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายที่เพิ่มสูงขึ้น มักพบในผู้ใหญ่ที่มีภาวะน้ำหนักเกินหรืออ้วน รวมถึงผู้ที่มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม
• เบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes): เป็นภาวะที่เกิดขึ้นระหว่างการตั้งครรภ์เท่านั้น โดยฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไปในช่วงตั้งครรภ์จะทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น แต่ภาวะนี้มักจะหายไปเองหลังคลอดบุตร อย่างไรก็ตาม ผู้ที่เคยมีภาวะนี้มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคต

อาการที่ควรสังเกต: สัญญาณเตือนที่บอกให้เราใส่ใจสุขภาพ

ผู้ป่วยโรคเบาหวานอาจไม่มีอาการใดๆ ในระยะแรก แต่เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นเรื่อยๆ อาจเริ่มมีอาการที่ชัดเจนมากขึ้นดังที่ลุงชาญประสบ:

• ปัสสาวะบ่อย: โดยเฉพาะเวลากลางคืน เพราะร่างกายพยายามขับน้ำตาลส่วนเกินออกทางปัสสาวะ
• กระหายน้ำมาก: ดื่มน้ำเท่าไหร่ก็ไม่หายกระหาย เนื่องจากร่างกายสูญเสียน้ำจากการปัสสาวะบ่อย
• หิวบ่อย กินจุแต่น้ำหนักลด: เนื่องจากร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้เต็มที่ จึงต้องหิวบ่อยเพื่อหาพลังงานเพิ่ม
• แผลหายช้า: น้ำตาลที่สูงในเลือดทำให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้ไม่ดี และยังทำให้หลอดเลือดฝอยเสื่อมสภาพ จึงทำให้แผลต่างๆ หายได้ยากกว่าปกติ
• ชาตามปลายมือปลายเท้า: อาจเป็นสัญญาณของภาวะแทรกซ้อนที่ส่งผลกระทบต่อเส้นประสาทในส่วนปลายของร่างกาย
• ตามัว: มองเห็นไม่ชัด หรือการมองเห็นมีการเปลี่ยนแปลง อาจเกิดจากน้ำตาลที่สูงในเลือดส่งผลกระทบต่อเลนส์ตาและหลอดเลือดในจอประสาทตา

การรักษาและดูแลตนเอง: เส้นทางสู่การมีชีวิตที่ดีขึ้น

การรักษาโรคเบาหวานมีจุดประสงค์หลักคือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งการดูแลตนเองถือเป็นหัวใจสำคัญของการรักษา ได้แก่:

• ควบคุมอาหารอย่างเคร่งครัด: ลดอาหารที่มีน้ำตาลสูง ไขมันสูง และแป้งขัดขาว หันมารับประทานผัก ธัญพืชไม่ขัดสี และโปรตีนที่มีประโยชน์ให้มากขึ้น
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน เช่น การเดินเร็ว ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยาน จะช่วยให้ร่างกายนำน้ำตาลไปใช้ได้ดีขึ้นและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของอินซูลิน
• รับประทานยาตามแพทย์สั่ง: ผู้ป่วยบางรายอาจต้องใช้ยาเม็ดหรือฉีดอินซูลินเพื่อช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ปกติ
• ตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ: เพื่อติดตามผลการรักษาและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารและการใช้ชีวิตให้เหมาะสม

สรุปและบทส่งท้าย: เบาหวานไม่ใช่จุดจบ แต่เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี

การเป็นโรคเบาหวานไม่ได้หมายความว่าชีวิตจะหมดสนุก หากดูแลตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ ผู้ป่วยก็สามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขและมีสุขภาพดีได้ เหมือนกับลุงชาญที่เรียนรู้และยอมรับการเปลี่ยนแปลงจนกลับมามีความสุขในแบบที่ยั่งยืนกว่าเดิม

คุณหรือคนที่คุณรักกำลังเผชิญกับเรื่องราวคล้ายคลึงกับลุงชาญอยู่ใช่ไหม?

ไม่ต้องกังวลอีกต่อไป เพราะ Care Helper by ชิงชิง พร้อมเป็นเพื่อนเคียงข้างคุณในทุกขั้นตอน